Het gesprek met jezelf

We kennen allemaal die stem. De stem in je hoofd, die zegt dat je maar lekker moet blijven liggen, terwijl je eigenlijk echt moet opstaan.
Die stem in je hoofd, die je allerlei redenen geeft om niét te gaan sporten, terwijl je eigenlijk wel zou gaan.
Die stem in je hoofd, die jou er van weerhoudt iets te zeggen in die teamcall, terwijl je wel degelijk een punt hebt.

De stem in je hoofd, die jou ‘veilig’ houdt.
Die jou op dezelfde plek houdt.
De plek waar je het kent en waar het vertrouwd is.

Want die stem, die begrijpt niet dat groei soms ongemakkelijk is.
Die stem, die begrijpt niet dat groei zelfs hoognodig is en gepaard gaat met verandering.

Wist je dat, hoe ‘echt’ die stem ook klinkt, zij jou niet altijd de (hele) waarheid vertelt?
Wist je dat, ongeacht dat de stem soms erg dwingend klinkt of bijna onvermijdelijk: JIJ nog steeds de regie kunt pakken?
Wist je dat je gewoon kunt opstaan, ook als je moe bent, ook als de stem in je hoofd zegt ‘draai je nog maar lekker een keertje om’?

Natuurlijk weet je dat, immers: een moeder staat op als haar baby huilt, zelfs als die stem roept dat ze ‘te moe is’ en ‘lekker moet blijven liggen’.

Waarom is het dan toch zo verrekte lastig om in ándere situaties de stem te negeren en te gaan voor wat je echt wilt?
Omdat het makkelijker is om de strijd niet aan te gaan en gewoon voor het comfortabele te gaan.
Een moeder heeft bij haar baby een absolute noodzaak, maar wanneer je bedje heerlijk warm is en het buiten vriest voelt jouw workout niet zo noodzakelijk.

Hoe graag wil je het?

En ben je bereid daarvoor door ongemakkelijke situaties heen te gaan? Wat zou het voor je betekenen, voor jou én je doelen, als je vanaf nu 50% minder vaak naar die stem in je hoofd zou luisteren? Wat zou het voor je betekenen als je het gesprek in je hoofd in 50% van de gevallen zó kon leiden, dat ‘ie in je voordeel werkte?

Je hoeft het niet perfect te gaan doen. Je hoeft niet vanaf nu als een bezetene 100% discipline te gaan uitoefenen en nooit meer eens toegeven aan dat wat makkelijker voelt. Want weet je?

1. We willen een modus vinden die we voor altijd kunnen vasthouden, niet eentje die heel extreem is en alle comfort uit de weg gaat;
2. De stem in je hoofd zegt niet altijd hele gekke of domme dingen: soms is luisteren juist noodzakelijk.

Het gesprek dat je hebt met jezelf is altijd aanwezig. Altijd. Begin er maar eens op te letten. Hoe vaak tuimelen jouw gedachten over elkaar heen? Hoe vaak vind je ergens wat van? Hoe vaak doe je aannames, probeer je de toekomst te voorspellen of ben je in je hoofd bezig met het verleden? Heel vaak, kan ik je vertellen. Aan de lopende band. Je gedachten staan nooit uit. Het gesprek met jezelf houdt nooit op. Maar laat je het continu de vrije loop, dan zal de stem jou leiden. In situaties waarin je dat wilt, maar ook in situaties waarin je dat niét wilt.

Situatie waarin je wilt dat de stem de leiding heeft:

• Je staat op de stoep te praten met de buurvrouw, en plots zie je uit je ooghoeken een dreumes de drukke straat op schieten. De stem roept: ‘pak dat kind!’ En je pakt het kind.
  (werkelijk gevaar)

Situatie waarin JIJ de leiding wilt nemen, en de stem wilt negeren:

• Je zit in een vergadering op je werk, en een collega zegt iets wat niet klopt. Niemand spreekt haar erop aan, dus jij staat op het punt iets te zeggen. De stem zegt: ‘doe maar niet, dan kijkt iedereen naar je, en wat als ze het stom vinden?’.
  (geen werkelijk gevaar, enkel ongemak)

Je weet denk ik wel in welke situaties je ‘de stem’ wel/niet wilt volgen. Je brein is ontzettend slim en vernuftig: het komt met allerlei manieren en redenen om jou zowel werkelijk veilig te houden (wanneer je bijv. in levensgevaar bent) als om jou schijn-veilig te houden (wanneer je niet in levensgevaar bent, maar je wel hoogst oncomfortabel voelt).

In het eerste geval luister je, gelukkig, bijna automatisch. In het tweede geval luisterde je wellicht tot nu toe ook automatisch: maar nu je je heel bewust bent van de gevolgen (je bereikt niet wat je wilt bereiken als je altijd meegaat met de stem) is het tijd om wat minder te luisteren en wat meer bij jezelf te blijven. De stem vóélt misschien ook als jou zelf, maar je bént het niet. Je hébt ‘m alleen.

– Je wilt gefocust aan het werk. Je belooft jezelf geen andere websites te openen en je telefoon weg te leggen en niet te gebruiken gedurende de komende uren. Na een uur zegt de stem: ‘pak toch maar even je telefoon, misschien heeft iemand je gebeld?’

– Je hebt met jezelf afgesproken om 6.00 uur op te staan zodat je nog kan hardlopen voor je naar je werk gaat. Om 6.00 uur gaat de wekker en de stem zegt: ‘Snooze maar even, morgen kan je ook hardlopen’.

– Je hebt je telefoon in je handen en moet echt alleen even een WhatsApp berichtje beantwoorden, maar de stem zegt: ‘5 minuten op Instagram kijken is echt niet erg’.

– Je krijgt een unieke kans om te spreken op een seminar. De stem zegt ‘Doe maar niet! Veel te spannend.’

– Je hebt met jezelf afgesproken gezonder te eten, je wilt je weer fit voelen en 5 kilo afvallen. Op kantoor deelt een jarige Jet taart uit. De stem zegt – je raadt het al -: ‘Ach, dat ene stukje kan best, je eet als lunch wel een salade’.

Een paar van deze voorbeelden noemt men in de psychologie ook wel ‘cognitieve dissonantie’: het ongemakkelijke gevoel wanneer dat wat je doet niet in overeenstemming is met je overtuigingen. Bijvoorbeeld wanneer je al 20 minuten onder de douche staat (omdat dat zo fijn voelt) terwijl je overtuiging is dat je een milieubewust persoon bent.

De dissonantie (het ongemak) die dan optreedt zorgt ervoor dat je op zoek gaat naar een manier om weer ‘in het reine’ te komen met jezelf: je verzint óf redenen die verklaren en rechtvaardigen waarom je doet wat je doet (‘Lang douchen is goed voor mijn ontspanning’, ‘Het kost nou eenmaal zoveel tijd om mijn haren te wassen en benen te scheren’, etc.) óf verandert je gedrag zodat het weer klopt bij wat je eigenlijk vindt (je stopt met douchen en belooft jezelf de volgende keer korter te douchen).

Je bent de hele dag met jezelf in gesprek

Zorg dat het gesprek niet op de automatische piloot staat. Neem de regie. Stap 1 om het gesprek vaker te leiden in plaats van te ondergaan = bewustwording. Merk de stem op, hoor hem aan, heb hem door. Probeer de hele dag bewust te zijn van wat er in je hoofd gebeurt. Welke gevolgen het heeft om te luisteren naar de stem. Welke gevolgen het heeft om niét te luisteren naar de stem. Alleen met een uiterste bewustwording kun je toewerken naar steeds vaker dicht bij jezelf, je doelen en je wensen in het leven blijven.